|
|||
Prva crkva izgrađena na ovim prostorima bila je beodranska Pravoslavna Crkva. Pri vizaticiji Temišvarske eparhije 1758 godine ostao je zapis: "...Hram Sv. Arhiđakona Stefana, od ciglje presne, pobeljena, ima 8 staklenih prozora, patosana cigljom, svod od dasaka, 2 vrata tišljerska i na njima brave nemačke, pokrivene šindrom rastovom, porta ograđena koljem, ima jedno zvono..." Ako se zna da je "Crkva u Velikoj Kikindi u to vreme od pletara, bez svoda i trskom pokrivena..." beodranska Crkva je ya ono vreme prilično "luksuzno" izgledala. Za razliku od sakralnih objekata, koji su nastali u centru naselja, beodrani svoju crkvu podižu gotovuo na kraj sela. Lesna terasa, na kojoj se razvijalo selo je izduženog oblika, blago nagnuto prema zapadu i reci Tisi. U vreme nastanka Crkve izabran je lep položaj, jer je Crkva bila na uzvišenju, a ispred nje je "pucao" pogled u nepregledna prostranstva. Oko Crkve je bilo groblje sa kosturnicama od cigala i kamenim spomenicima. Selo je raslo u blagom luku severoistočno od Crkve, verovatno bez neke značajnije planske regulacije. Na javnoj licitaciji kameralnih dobara 1781 godine, Beodru kupuje vlastelin, jermenin Bogdan Karačonji, pravoslavac, koji se prekrstio u katoličku veru. Sve do 1805 godine, vrednost imanja se nije povećavala, pa samim tim nije bilo nekih većih građevinskih poduhvata. Od te godine počinje da niče "poljoprivredni grad" i brojni objekti se podižu velikom bryinom. Tada počinje "ušorenje" ulica, a spahiluk se širi južno, prema Novom Bečeju. Do polovine XIX veka, podignut je veliki spratni dvorac, žitni magacin na pet etaža i preko trideset drugih ekonomskih i stambenih objekata. Izuzetan položaj Crkve yapažaju Bogdanovi naslednici te skoro tik uz nju 1857 podižu drugi velelepni dvorac. Antagonizam između Crkve i groblja sa jedne i dvorca sa druge strane, sve je veći. Naraslo stanovništvo je "preraslo" veličinu crkve pa se šezdesetih godina već razmišljalo o gradnji nove, veće Bogomolje. Tu se javljaju dve struje: prva predvođena Timotejem, Timom Rauškim bila je za to da se ne temeljima stare Crkve podigne nova i da se "ne napušta Sveto mesto" ( a uz put se spahiji terao inat ) i druga predvođena Božom Kovačevim, koja je htela novu Crkvu, ali u novom centru sela, gde su se već nalazile škole, brojni dućani, kasapnice, razne zanatske radnje te veliki pijačni trg. Opcija za preseljenje Crkve, materijalno potpomugnuta od strane spahije, pobeđuje i od 1872-ge, pa do 1874-te godine niče nova, današnja Crkva. Poučeni iskustvom susednog Karlova, koje je svoju velelepnu Crkvu gradilo dugi niz godina, Beodrani zidaju manji objekat, srazmeran materijalnim mogućnostima tadašnjih žitelja. Pri tom, kako je kasnije često prebacivala "pobeđena" strana, pravi niz propusta - kod kupovine placa za novu Crkvu dosta se "škrtarilo", pa je zato kupljen prilično uzan plac i spoljašnje konture osnove su u stvari trebale biti unutrašnje, ali tad "ni Litija oko Crkve ne bi mogla proći", da se "ušpara" ciglja, pod Crkve je "zabunom" spušten u odnosu na teren pa "kad ulaziš u Crkvu, k'o da si koraknuo u podrum", stari kameni spomenici sa preseljenog groblja su postavljeni na svim ulazima u Hram, umesto flaster ciglje "pa svaki put kad korakneš u crkvu staneš na nekog askurđela".
Na mestu stare Crkve je bio izgrađen mali oltar - kapela sa metalnim krstom i ostale su bile kosturnice Kovačevih, Mulićevih i Grujinih. Na kasnije podignutom spahijskom zidu bila su ostavljena vrata kroz koja je unošena litija o praznicima, kad je masa naroda išla na hodočašće. Iz stare Crkve se u novu prenosi raskošni barokni Ikonostas, koga je 1778 godine oslikao Teodor Popović, slikar iz Velikog Bečkereka. Ikonostas je za novu, znatno veću Crkvu malo "raširen" što mu ipak nije umanjilo umetničku vrednost. Sve do 1904-te Crkva je bila bez "moleraja", a tada sve viđenije porodice ( Kovačevi, Grujini, Maćošovi, Rauški, Popovi...) plaćaju oslikavanje fresaka na zidovima i svodovima, s tim što je ispod svake slike bilo upisano ime darodavca. Te godine Crkva dobija i pod u teracu ( koji su od svog miraza isplatile Gena Kovačeva i Marica Rauški), a postavljaju se i "stolovi" čija se prodaja vršila na licitaciji. Radi lakšeg prilaza Bogorodičnom tronu bila su ostavljena dva mesta pa je tek onda postavljen prvi, najskuplji sto. Njega je kupio "ugledan paor" Milan Kovačev "nateravši" pri tom na vrlo veliku cenu. Kako je zainteresovanost naroda za kupovinu stolova bila velika, Crkveni odbor odluči da popuni prazna mesta, ubacivši dva nova stola. Posle "stolarske dorade" Milan Kovačev, posle burne svađe se prebaci za prvi, novi sto, "jer je on za svoje rođene novce kupio prvi, a ne treći sto"...